IJsbrand ter Haar

Programma orgelconcert St. Helenakerk Aalten 23 mei 2009 IJsbrand ter Haar

 
1.         Fantasie                                                          Giles Farnaby   (1563-1640)                          
 
2.         Ach wir armen Sünder                        Matthias Weckmann (1616-1674)
            - Versus 1 Choral in Ten
            - Versus 2 à Clav. È Ped
            - Versus 3 à 2 Clav                                                                
 
3.         Uit ‘Dreissig Spielstücke’:                                Hugo Distler (1908-1942)
            - Schnelle Viertel (*)
            - Schnelle Viertel (*)
            Uit ‘Dritter Teil der Klavierübung’:                   Johann Sebastian Bach (1685-1750)
- duetto I in e-Moll (*)                                  
            - duetto II in F-Dur (*)
            - duetto III in G-Dur
            - duetto IV in a-Moll
Uit ‘Dreissig Spielstücke’                                H. Distler
- Gehende Viertel
            - Flinke Viertel mit punkt
 
4.         Allegro in d                                                     Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)    
 
5.         Fantaisie in La                                     César Franck (1822-1890)
 
6.         Toccata I                                                        Gunnar Idenstam (1961)
 
(*) wordt op het koororgel gespeeld

 

 

Toelichting programma IJsbrand ter Haar

‘Zonder niet-vrolijke muziek bestaat er ook geen vrolijke muziek’, is het standpunt van de organist van vandaag. In dit jubileumjaar voor het orgel staat er op het programma dan ook niet alleen maar vrolijke muziek. In overleg met de cantororganist kwam het advies: ‘doe eens gek’. Dat behoorde tot de mogelijkheden. Het resultaat is een bond programma van allerlei stijlen waarbij de uitersten worden opgezocht.

De fantasia van Farnaby is een klavecimbelwerk. Farnaby, een Engelse componist, schreef meerdere fantasieën en ze zijn stuk voor stuk fantastisch. Prachtig contrapunt, virtuoos passagewerk en dansante gedeeltes wisselen elkaar af.

Het koraal ‘Ach wir armen Sünder’, ook wel bekend als gezang 175 uit het Liedboek, is door Weckmann indrukwekkend bewerkt. Het eerste vers is een zetting met de melodie in het pedaal, in het tweede vers wordt de melodie in de rechterhand omspeeld. In het derde vers wordt na voorbereiding in de rechterhand de melodie links gespeeld in een versierde baspartij.

Een parallel is getrokken tussen de barokcomponist Bach en de neobarokcomponist Distler. Deze kamermuzikale werken zijn verdeeld over het koor- en hoofdorgel. De muziek van Distler heeft dezelfde vitaliteit als die van Bach maar de ‘neostijl’ zit ‘m in de scheve noten.

Dit jaar wordt de 200ste geboortedag van Mendelssohn herdacht. Zelden wordt het Allegro in d op programma’s gezet, terwijl het toch een werk van formaat is. Feitelijk is het een soort Prealudium en Fuga met een koraal als feestelijk hoogtepunt. Het fugathema is de melodie van de laatste regel van het koraal. Het stuk wordt extra feestelijk omdat vanaf het koraal de toonsoort van d-mineur naar D-Majeur gaat.

In de oorspronkelijke versie van dit programma was de Fantasie in La van Franck het afsluitende stuk. Dat had goed gekund op zich, maar dit schitterende, melodieuze, sfeervolle en romantische werk eindigt in mineur (en dat bevestigt heel misschien wel dit jubileumjaar). Maar u ziet dat er in dit programma nog een werk achteraan komt. De componist is geboren in 1961 en heeft geprobeerd een synthese te maken tussen de Franse symfonische orgelmuziek en rock. Of ‘m dat is gelukt, moet u zelf maar oordelen. Het orgel vindt van wel, zo te horen…

 

Cv. 

IJsbrand ter Haar (1982) groeide op in Aalten. Hij studeerde orgel bij Theo Jellema aan de Hogeschool voor de Kunsten Arnhem. Hij vervolgde zijn studie bij Leo van Doeselaar, Cor van Wageningen en Theo Jellema een de Messiaen Academie. Daarnaast studeerde hij klavecimbel bij Chris Farr aan het conservatorium te Zwolle. Hij heeft enige tijd als orgel- en klavecimbeldocent gewerkt aan het Domein voor Kunst en Cultuur en in zijn eigen lespraktijk. Ook heeft hij enkele koren gedirigeerd. Sinds 2008 hebben deze muzikale activiteiten plaats gemaakt voor een baan bij de politie als opsporingsambtenaar. Hij geeft regelmatig concerten op orgel en klavecimbel, solo of in ensembleverband. Zo was hij onder andere te horen in de Eusebiuskerk te Arnhem, de Stevenskerk te Nijmegen, de Martinikerk te Groningen en Doesburg, de Michaelskerk te Zwolle, de Oude en Nieuwe Kerk te Amsterdam, de Laurenskerk te Rotterdam en het Orgelpark te Amsterdam.

Terug naar concertoverzicht 2009


Vorige pagina: Concertoverzicht 2009
Volgende pagina: StabatMater